Улсын Их Хурлын гишүүн Ч.Ундрамаар ахлуулсан УИХ-ын 7 гишүүн (Б.Саранчимэг, Ц.Туваан, П.Анужин,Т.Аубакир, Т.Энхтүвшин, Ш.Адьшаа нар) өргөн барьж, БОХХААБХ-ны УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөрөөр ахлуулсан 4 гишүүн бүхий (С.Ганбаатар, Х.Ганхуяг, Ц.Идэрбат, Ц.Цэрэнпунцаг нар) Ажлын хэсэг хуулийн төслийг сайжруулан боловсруулсан. УИХ-ын 2024 оны 01 сарын 17-ны өдрийн нэгдсэн чуулганаар Органик бүтээгдэхүүний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэн, батлав. Энэ хуулийг 2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.
Хуульд тусгагдсан гол өөрчлөлт юу вэ?
- Өмнө нь зөвхөн органик хүнсний үйлдвэрлэлийг хамруулж байсан бол хуулийн хамрах хүрээ өргөжиж, хүнсний бус түүхий эд, бүтээгдэхүүн, хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээ хамрах болсон.
- Улсын тусгай хамгаалалттай газар нутаг болон орчны бүсэд хуулиар хориглоогүй бол органик үйлдвэрлэл эрхлэх боломжтой болсон.
- Олон улсын IFOAM стандартын шаадлагад нийцүүлэн орцын 95 болон түүнээс дээш хувь нь органик найрлагатай бүтээгдэхүүнийг органикт тооцохоор болсон.
- Сум, дүүргийн байгаль орчны асуудал хариуцсан албан тушаалтан ойн дагалт баялаг болон байгалийн ургамал түүх органик талбайг тогтоож, тодорхойлолт олгоно.
- Бүтээгдэхүүний шошгод монгол болон гадаад хэлээр бичигдсэн "органик", "байгалийн цэвэр", "байгалийн гаралтай цэвэр", “эко”, “ногоон”, “экологийн гаралтай”, “экологийн цэвэр”, “экологийн” “био”, “биологийн”, “биологийн гаралтай”, “биологийн цэвэр”гэсэн үг болон эдгээртэй агуулгын хувьд дүйцэх үгийг хэрэглэх бол органик бүтээгдэхүүний тухай хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөх, эдгээр үгийг хуулийн этгээдийн нэрээр баталгаажуулахгүй байхаар тусгасан.
- ХХААХҮЯ органик салбарын Үндэсний зөвлөлтэй, судалгаа хөгжлийн төв нь органик үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх судалгааны нэгжтэй, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга органик үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, дэмжих хөтөлбөрийг боловсруулж, хэрэгжүүлэхээр заасан.
- Уул уурхайн ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь нөхөн сэргээх арга хэмжээг хэрэгжүүлэхдээ Монгол Улсад үйлдвэрлэсэн органик бордоо хэрэглэхээр тогтоосон.
- Ерөнхий боловсролын сургуулийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд органик бүтээгдэхүүнийг тэргүүн ээлжинд хэрэглэхээр заасан.
Төрөөс органик үйлдвэрлэгчдийг хэрхэн дэмжих вэ?
- Органик бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн аж ахуйн нэгжийн орлогод ногдох албан татварыг орлого олж эхэлсэн эхний таван жилд 100 хувиар, дараагийн таван жилд 50 хувиар хөнгөлөх;
- Шилжилтийн үеийн баталгаажуулалтын зардал, органик бордоо худалдан авсан эхний гурван жилийн зардлыг тус тус төрөөс санхүүжүүлэх;
- Сургуулийн өмнөх болон бүх шатны боловсролын байгууллагын дэргэд органик туслах аж ахуйг хөгжүүлэхэд төрөөс дэмжих;.
- Органик бүтээгдэхүүнийг экспортловол хөрөнгө оруулалтад зориулан арилжааны банкнаас авсан зээлийн 50-иас доошгүй хувьд төрөөс хүүгийн дэмжлэг үзүүлэх;.
- Дэвшилтэт арга, технологи нэвтрүүлж, нийтийн хэрэгцээнд бүтээгдэхүүн нийлүүлснээ хуулийн дагуу нотловол судалгаа, хөгжилд зарцуулсан зардлын 75 хүртэлх хувьтай тэнцэх дэмжлэгийг нэг удаа улсын төсвөөс олгох;
- Органик бүтээгдэхүүнтэй холбогдох мэдээлэл, сургалт, сурталчилгааг улсын төсвөөс санхүүжүүлэх зэрэг болно.