Амьдрал бүхэн энд өөр өөрийн үнэнтэй. Үнэн бүхэн дурсамжид хадгалагдаж, худал хуурмагууд одоотой орооцолдон буй. Бага насны минь хамгийн сайхан дурсамжийн хамгийн дулаан хэсэг шинэ жил. Тэнд би мандарины үнэрт цадаж, маргаашийн тухай бодолгүй дэврүүн явснаа дурсах таатай. Амьдралд бид яах гэж ирдэг юм бол? Магад дурсамж бүтээх гэж ирдэг байх. Маргаашуудыг өчигдөр болгох гэж, өчигдрийг дурсамж болгох гэж л амьдарсаар яваа минь үнэн. "Эцэст нь бид яг хэн юм бэ?" гэсэн асуултад хариулбал "Бид бол өөрийгөө үгүй болоход тохиох буюу өөрийгөө огт байгаагүй бол тохиохгүй байсан бүх зүйл юм" Өөр юу ч биш.

Цаг хугацаа хормойгоо шуусаар тэртээх уулыг давна

Цогин хатируулсаар бид ч хоцрохгүйг хичээн даваа өөд мацна

Цаглашгүй урт бүснийх нь алдрааг эвхэж,

Цас болон бутартлаа л энд удаан амьдарна... ийм дөрвөн мөрт гэнэт л зурс хийлээ... 

Сэтгүүлч миний бие хоёр өдөр эрэл хайгуул хийсний эцэст шинэ жилийн холбогдолтой дурсамжуудыг 12 өөр хүнээс түүвэрлэн хүргэж байна. Миний холбогдсон ихэнх хүн надад "Шинэ жилийн тухай сайхан дурсамж байхгүй" гэж хэлсэн юм. Магад бид дурсамжаа мартагсад болоод ч тэр биз. Энэ шинэ жил тэдэнд сайхан дурсамж бүтээж өгөх болтугай... Ингээд та бүхэн бидэнд дунд эрдэнэ ховордсон 12 дурсамжтай танилцана уу!

Эрх зүйч С.Жанил: Ээжтэйгээ хамт арванхоёрдугаар сарын 31-ний орой баяртай гэгч нь бялуугаа бариад гэрийн зүг алхаж байтал гудамжны хаа нэгтэйгээс нохой гарч ирээд бид хоёр луу дайрсан юм. Би айсандаа болоод бялуугаа нохой руу шидчихсэн. Нохойг явсны дараа очоод хартал бялуу маань бяцраад шалчийчихсан байж билээ. Өөр бялуу авах гэтэл дэлгүүрт дууссан байсан тул тэр шалчийсан бялуутайгаа он гаргасан юм даа. Хамгийн инээдтэй нь тэр нохой жижигхэн нохой байсан юм билээ. Айсан надад л том харагдсан хэрэг.

Сурагч С.Инкар: Миний хувьд шинэ жилийн хамгийн сайхан мөч нь бүгд гэртээ цуглаж, ширээгээ тойрч суух. Нэг удаа эгч бид хоёр хүсэн хүлээсэн шинэ жилийнхээ баярын ширээний амттанг авахаар дэлгүүр лүү явж байх замдаа хэт их догдолсон болоод ч тэр үү цасанд хучигдсан нүх байсныг харалгүй гишгээд уначихсан. Азаар тэр ядал тухайн өдрийн хөгжилтэй, дурсамжтай мөч болоод өнгөрсөн. Ингээд бид амттангаа авч, гэртээ хариад ширээгээ засаж, болсон явдлаа гэр бүлийнхэндээ ярьж, аз жаргалтайгаар шинэ оноо угтсан даа. 

Физикийн багш Л. Насанжаргал: Цэцэрлэгт байхад ээж ах бид хоёрт нэлээд том, суурин дээрээ эргэдэг, мөчир бүрийнх нь үзүүрээс гэрэл асдаг гацуур авч өгсөн юм. Гацууртай болохсон гэж хүсдэг байсан бид хоёрын хувьд хамгийн гайхалтай бэлэг болсон доо. Одоо ч аав ээжийн гэр байгаа. Бид айлаас дөрвүүлээ. Бага хоёр дүү одоо засаж байгаа. Тухайн үед их том л эд байлаа. Одоо харахад хариугүй жижигхэн болчихсон байна лээ. Бид өсөөд л тэр байх. Бас ээж, ах бид гуравт шинэ жилийн баяр болгоноор гаргаж ирдэг гурван хуучны орос саа, улаан, цэнхэр өнгийн хоёр ширхэг шаар байдаг байв. Тэр шаарнууд лавтай таван жил хагараагүй санагдана. Сүүлд эрэгтэй дүү төрөөд хагалсан даа. 

Зохиолч Б.Уранжаргал: Би багаасаа л цас орох бүрд баярлан хөөрдөг охин байв. Цас будраад эхэлмэгц хорвоо ертөнц онхи өөр, жир бус болоод л явчих шиг санагддаг. Үүнтэй зэрэгцээд зүрх сэтгэл минь баяр хөөрөөр дүүрдэг. Одоо ч цас орох бүрд алгаа тосдог минь хэвээрээ. Тиймээс ч он солигдоход цас орохгүй л бол, шинэ оныг цастай хамт алгаа тосон угтахгүй л бол "ШИНЭ ЖИЛ" биш шиг санагддаг. Энэ миний хүүхдэрхэг томоогүй бодол ч гэлээ энэ бодолдоо хайртай. 2018 оны өвөл би Хөх хотод амьдарч байсан юм. Монголд бол хэдийн цас орчих үе. Тэгтэл тэнд анхны цас ч ордоггүй ээ. Аль хэдийн 12 сар гарчихлаа. Би тэнгэр бүүдийх бүрд одоо л цас орох нь дээ гэж битүүхэн баярлана. Гэвч яагаад ч юм аанай л цасгүй. Бараг өдөр бүр цас орохыг хүлээсээр... Цаг хугацаа өнгөрдгөөрөө өнгөрч, цастай цасгүй арванхоёрдугаар сарын 31 боллоо. Өглөө босохдоо л "Өнөөдөр цас ороосой" гэж тэсэлгүй хүссэн сэн. Тэнгэр бүрхэг, цас орохын өмнөх аниргүйд орчин тойрон уусчихсан. Бид үргэлжид найдвар тээж байдаг шүү дээ. Одоохон юу юугүй цас орох байх гэсэн итгэлтэйгээр, хөөр хөгжилтэйгөөр өдөржин баярын зүйлсээ бэлдэж дэлгүүрээр орсон ч нэг зүйл дутуу. Цас ороогүй хэвээр л. Гэртээ ганцаараа, гэр бүлээсээ хол үед ядахдаа цас ч орохгүй. Өнөө их хөөр хөгжөөн минь үгүй болчхов. Баярын ширээ засаад ч хэрэг байна уу даа гэж бодов. Гэсэн ч гуниглаад хэвтэлтэй биш дахиад л гэрийн ойролцоох дэлгүүр орж, өөртөө бяцхан дэнлүү авлаа. Одоо бодоход өөрөө өөртөө хань болох гэсэн арга юмсан уу?. Би уг нь үргэлж тэнгэр өөд харж явдаг юм л даа. Тийм хүсэл ч байсангүй. Харих замдаа газар ширтсэн гуних руу амьтан л явлаа. Эрх биш гэрээ олж ирэх нь ирсэн. Тэгээд урамгүйгээр хоол хош бэлдэж байгаад гэнэт өнөөх худалдаж авсан дэнлүүгээ л асаамаар санагдаад явчхав. Лаа асааж дотор нь хийгээд цонхон дээрээ тавиад эргэтэл цас алгуурхан бударч байсан сан. Яг тэрхэн хоромд л би бүтэн дүүрэн болчхож билээ. Ингээд л алгаа тосон 2019 оноо угтаж авсан юм. 

Ая зохиогч, утга зохиол судлаач Б.Санчир: Манай гэрт хуучны нэг гацуур байдаг байсан. Хуучны орос эд л дээ. Цасан чимэглэл нь хөвөн байсан болохоор зарим нь жилийн жилд өнгөртөж, хуучирсан даа. Хүүхэд байхад шинэ жил болохоор тэрхүү гацуурыг засах гэж их догдолж, хүлээдэг байсан. Одоо ч тэр гацуур байсан бол гэж боддог доо. Том болох тусам хүний шинэ жилийн тухай догдлол арилдаг юм шиг байна лээ. Нас 16 хүрээд ирэхэд гацуур засах хүсэл алга болсон гэх үү дээ. Тэр гацуур хүүхэд ахуйн минь хамаг сайхан дурсамж болоод одоо хөдөө айлд байдаг.

Уран бүтээлч Б.Энэрэл: Шинэ жилийн хамгийн сайхан дурсамж бол ээжийн бэлэг. Багаасаа л ном унших, шүлэг бичих, зурах дуртай хүүхэд байсан болохоор ээж шинэ жил болгоноор дэвтэр бэлэглэдэг байлаа. Бэлэглэсэн дэвтэр болгон дээр минь захидал бичнэ. Тэрийг нь хэзээ хойно нь л олж уншдаг, унших бүрт хаанаас ч юм хүч ордог байсан. Хэдий баяр наадамд дургүй ч гэлээ аав ээж хоёр болон хоёр дүүтэйгээ өнгөрүүлсэн тэр шинэ жилүүдийг хэзээ ч мартдаггүй чухал дурсамжаа болгож, хайрладаг.

Их эмч Н.Наранцацрал: Одоогоос яг гурван жилийн өмнө юм байна. Өвлийн өвгөн хөлсөлж, хоёр жаахан охиноо цасан охин болгоод найзуудынхаараа орж, хүүхдүүдийг нь баярлуулсан юм. Тэгсэн сүүлдээ хоёр охин маань ядраад “Ер нь цасан охид заавал өвөөг дагаж айлд орох хэрэг байгаа юм уу. Ядарчихлаа” гээд машинаасаа ч гарахгүй суугаад байж билээ. Тухайн үед охидоо өхөөрдөөд, бөөн инээдэм болж байсан.

Уран бүтээлч, сэтгүүлч Б.Сайханбаяр: 10 гаран жилийн өмнөх баярын өдрүүд юм даг. Гэр хорооллын гудамжаар жавартай хүйтэн байдаг сан. Он солигдох үдэш дүүгийн хамт усанд явчхаад хотын төвийн дээр гэрэлтэх салют, чимэглэлийг харна. Их холоос, цантсан сормуусаа арчин арчин хардаг байж билээ. Таван ханатай гэрт хамгийн дулаан, тайван. Эмээгийн авдраас арвын цагаан торонд хийсэн бэлэг гаргах мөч үнэхээр догдлом гээч. Тансаг амттан байхгүй ч гэсэн одоо санахад сэтгэлд тод үлдсэн хамгийн сайхан бэлэг байжээ. Буузны уур тооноор савсаж гэрлээр дамжин харанхуйд уусна. Гадаа нохой хуцаж, шинэ цай сүлж, телевизээр ерөнхийлөгчийн үгийг сонсохоор бэлдэнэ. Энгийн хамгийн сайхан шинэ жилүүд ийм л сайхан байсан сан.

Сэтгүүлч, яруу найрагч Э.Булган: Сумын сургуулийн дотуур байр. Өрөөнийх нь дугаараар дуудаж, хүүхэд бүрд ууттай бэлэг өгнө. Булангийн хүйтэн, сүнстэй гэгдэх 19 тоотод гүйж очоод л бэлэг авдаг байж. Хаанаас, хэн өгч буйг нь мэдэхгүй ч жил бүр ууттай бэлэг аваад л. Заримыг нь идэлгүй хөдөө гэрээдээ очихдоо аав, ээждээ аваачиж өгнө өө бас. Шүд муутай аавдаа идэж болох аль зөөлөн юмсыг л хадгалж байгаад, аваад очдог байж. За, үүнээс өөрөөр шинэ жилийн дурсамж гээд байх зүйлгүй л хүн ажээ. Хүмүүс шиг бугатай цамц, оймс сэлт ч сонирхон шохоорхож байснаа санахгүй нь. Ганц нэг байдаг бол тэр нь дэлгүүрт өөр сонголт байгаагүйгээс үүдэж хийгдсэн байх. Ер нь бол жилийн хамгийн сүүлчийн өдөр ганцаараа байх нь яагаад ч юм тав тухтай сайхан санагддаг.

Youtuber Project Nightfall: Би саяхан сошиал хаягаараа судалгаа явуулж, энэ жил хэр олон хүн ганцаардмал буйг мэдэхийг хүссэн юм. Судалгаагаар тэр олон хүний тал хувь нь ганцаардаж байгаа гэдгийг олж мэдээд би их гуниглаж, сэтгэл хөдөлсөн. Тэр хүмүүст хандаж хэлэхэд “Чамайг ганцаардаж байгаад уучлал хүсье. Ирж буй 2023 онд өөрт чинь дэм өгөх, хайрлах, сэтгэлийг тань өргөх сайн хүмүүс тойрон хүрээлнэ гэдэгт би найдаж байна. Нөхөрлөлд чанар үргэлж ялдгийг санаарай. Олон найзтай байх нь тийм ч чухал биш ээ. Ганцхан найзтай байхад ч нөхөрлөл хүчирхэг байж болно. Гагцхүү нөхөрлөлдөө үнэнч, дотно байх нь үүний гол хүч гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Надад олон найз байсан. Гэхдээ одоо тал нь харилцаагүй болсон. Шинэ жил бол дотно хүмүүстэйгээ бүтэн жилийн нөхөрлөлөө дүгнэх том баяр. Тийм болохоор энэ жил хэн чамайг баярын ширээндээ урьж байна, тэр л чиний хамгийн сайн найз шүү. Баярын ширээндээ уриагүй, ширээнд чинь ирээгүй хэн бүхэн дурсамжаа үлдээгээд одно. Бүгдэд нь шинэ оны мэнд хүргэе. Сайхан баярлаарай”

Б.Золбоот: Шинэ жилийн баярыг хүүхэд болгон л хүсэн хүлээдэг байх. Миний хувьд шинэ жилийн хамгийн сайхан бэлэг аавын минь надад хадгалдаг зүсэм бялуу л юм даа. Тэр шинэ жилийн оройн зоогоос надад нэг зүсэм бялууг хөргөгчид хадгалчихдаг байсан. Тэр ганцхан зүсэм бялуу намайг шинэ оны эхний өдөр хамгийн жаргалтай нэгэн болгодог байжээ. Аавынхаа тэр сэтгэлийн бэлгийг би 18 жил амталсан азтай хүн дээ.

Холимог тулааны тамирчин Н.Лхагвасүрэн: Шинэ жил миний хамгийн дуртай гэр бүлийн баяр. Би жил болгон Хөвсгөл дэх гэртээ шинэ оноо угтаа, хайртай хүмүүстэйгээ цуг өнгөрсөн оны амжилт бүтээлээ дүгнэдэг л дээ. Хамгийн дурсамж дагуулсан баяр өнгөрсөн жил болсон. Шинэ он гарахаас яг гурав хоногийн өмнө Монголын хамгийн том холимог тулааны холбоонд тулаан хийж, ялсан мөч хамгийн сайхан нь байсан даа. Би энэ спортоор хичээллээд хоёр жил өнгөрч байна. 2022 он миний хувьд амжилт дүүрэн бас алдаанаасаа суралцсан жил болж өнгөрлөө. 2023 онд 57 кг-ын жиндээ аваргын бүс авахын төлөө хичээж, бэлтгэл сургуулилтаа сайн хийж байгаа. 

Л.Сайнаа