БАРИМТ 1
2001 оны есдүгээр сарын 11-ний Мягмар гарагт Аль-Каидагийн зүгээс АНУ-ын эсрэг үйлдсэн исламист амиа золиослогчид террорист халдлага үйлдсэн нь энэ байв. Тухайн үед 19 террорист Зүүн эргийн Шинэ Английн болон Дундад Атлантын бүс нутгаас Калифорни руу аялах дөрвөн худалдааны нисэх онгоцыг барьцаалсан байдаг.
БАРИМТ 2
Террористууд эхний хоёр онгоцоор Нью-Йорк хот дахь Дэлхийн худалдааны төвийн ихэр цамхаг руу мөргөжээ. Тухайн үед уг байгууламж дэлхийн хамгийн өндөр таван барилгын хоёр нь байсан бөгөөд дараагийн хоёр нислэгийг Вашингтон ДС рүү чиглүүлсэн юм. Харин гурав дахь баг Виржиниа мужийн Арлингтон хот дахь АНУ-ын Батлан хамгаалах яамны төв байр болох Пентагонд унаж, харин дөрөв дэх онгоц зорчигчдын бослогын дараа Пенсильванийн хөдөө нутагт осолдсон байна.
БАРИМТ 3
Энэхүү халдлагын улмаас 3000 орчим хүн амь үрэгдэж, олон арван жилийн турш үргэлжилсэн терроризмын эсрэг дэлхийн дайныг өдөөсөн юм. Тодруулбал, халдлагын улмаас 2977 хүн амь үрэгдэж, тэдэн дээр нэмээд 19 гэмт бүлэглэлийн гишүүд нас барав. Түүнчлэн энэ үеэр 25000 гаруй хүн гэмтэ бэртсэн байдаг.
БАРИМТ 4
Эхний цохилт нь Америкийн Эйрлайнс компанийн 11 дүгээр нислэг байсан бөгөөд 08:46 цагт Доод Манхэттэн дэх Дэлхийн худалдааны төвийн хойд цамхагийг мөргөв. Арван зургаан минутын дараа, 09:03 цагт, Дэлхийн худалдааны төвийн өмнөд цамхагийг "United Airlines" 175 дугаар нислэг мөргөв. 110 давхар тэнгэр баганадсан барилга хоёулаа нэг цаг дөчин нэгэн минутын дотор нурж, ойролцоох "WTC" цогцолборт үлдсэн таван байгууламжийг сүйтгэж, цамхгуудыг тойрсон бусад янз бүрийн барилгууд нурав. Гурав дахь нислэг, American Airlines 77 дугаар нислэг, 09:37 цагт Пентагон руу унаж, хэсэгчлэн сүйтгэсэн бол дөрөв дэх буюу сүүлчийн нислэг болох United Airlines 93 дугаар нислэг нийслэл хотын чиглэлд нисэв. Өмнөх халдлагуудын талаар сонссон зорчигчид нисэх онгоцыг хяналтандаа авахыг оролдсоноор хариу арга хэмжээ авч, барьцаалагчид тэр өглөө 10:03 цагт Шанксвилл хотын ойролцоох Стоникрек Тауншипийн талбайд онгоцыг сүйрүүлэхэд хүргэв. Мөрдөн байцаагчид 93 дугаар нислэгийн бай нь АНУ-ын Капитол эсвэл Цагаан ордон байсныг тогтоожээ .
БАРИМТ 5
Халдлага үйлдсэнээс хэдхэн цагийн дотор АНУ-ын Тагнуулын төв газар “Аль-Каида” бүлэглэл үйлдсэн болохыг тогтоожээ.
БАРИМТ 6
АНУ албан ёсоор хариу арга хэмжээ авч терроризмын эсрэг дайн эхлүүлж, Талибаныг түлхэн унагахаар Афганистан руу довтолсон бөгөөд тэд "Аль-Каида"-г Афганистанаас хөөж, удирдагчдыг нь шилжүүлэн өгөх АНУ-ын болзлыг няцаасан юм. АНУ Хойд Атлантын гэрээний тавдугаар зүйл буюу өнөөг хүртэл хэрэглэж байсан цорын ганц заалтыг уриалсан нь холбоотнуудаа Аль-Каидатай тэмцэхэд уриалах явдал байлаа.
БАРИМТ 7
АНУ болон НАТО-гийн түрэмгийлэгч хүчнийхэн Афганистаныг дайран өнгөрөхөд Аль-Каидагийн удирдагч Осама бин Ладен олзлогдохоос мултарч, Цагаан ууланд ор сураггүй алга болжээ. Бин Ладен эхэндээ ямар ч сураггүй болоод байсан ч 2004 онд уг халдлагын хариуцлагыг албан ёсоор хүлээсэн юм. Аль-Каидагийн иш татсан сэдэлд АНУ-ын Израилийг дэмжиж байгаа, Саудын Арабт АНУ-ын цэргийн баазууд байгаа болон Иракийн эсрэг хориг арга хэмжээнүүд багтжээ. Бин Ладеныг 2011 оны тавдугаар сарын 02-нд Пакистаны Абботтабад дахь хашаанд нь мөрдөж байгаад АНУ-ын цэргийн дайралтын үеэр устгаснаар арав гаруй жил үргэлжилсэн эрлийн ажиллагаа дууссан юм. Афганистан дахь дайн 2020 оны хоёрдугаар сард Америк, НАТО-гийн цэргийг тус улсаас гаргах хэлэлцээрийг хийх хүртэл дахин найман жил үргэлжилж, АНУ-ын зэвсэгт хүчний сүүлчийн гишүүд 2021 оны наймдугаар сарын 30-нд бүс нутгийг орхин гарч, улмаар Талибанчууд засгийн эрхэнд эргэн ирсэн.
БАРИМТ 8
19 барьцаалагчийг оруулалгүйгээр халдлага нь 2,977 хүний аминд хүрч, олон мянган хүнийг гэмтээж, эрүүл мэндийн урт хугацааны муу үр дагаварт хүргэж, мөн дор хаяж 10 тэрбум долларын дэд бүтэц, эд хөрөнгийн хохирол учруулсан. Энэ нь хүн төрөлхтний түүхэн дэх хамгийн их үхэлд хүргэсэн террорист ажиллагаа гэж олон хүн тодорхойлсон бөгөөд АНУ-ын түүхэн дэх гал сөнөөгчид болон хууль сахиулах ажилтнуудын аль алиных нь хувьд хамгийн их үхэлд хүргэсэн үйл явдал хэвээр байгаа.
БАРИМТ 9
Аль-Каидагийн гарал үүслийг 1979 онд Зөвлөлт Холбоот Улс Афганистан руу довтолсон үеэс эхэлсэн гэж хэлж болно. Осама бин Ладен тус улсад сайн дурын ажил хийхээр очсон бөгөөд дайныг лалын шашинтнуудад (Афганистан дахь) коммунист түрэмгийлэгчдийг (Зөвлөлтийн) ялахад туслах ариун шалтгаан гэж үзжээ. Бин Ладен 1989 онд Афганистанаас гарах хүртэл ЗХУ-ыг эсэргүүцэх зорилгоор Арабын мужахидуудыг (Афган Арабууд) зохион байгуулж байсан.
БАРИМТ 10
1996 онд Бин Ладен анхны фатвагаа гаргаж, Америкийн цэргүүдийг Саудын Арабаас гарахыг уриалав. 1998 онд хоёр дахь фатвадаа бин Ладен Израилийн талаарх Америкийн гадаад бодлого, түүнчлэн Персийн булангийн дайны дараа Саудын Арабт Америкийн цэргүүд байсаар байгааг эсэргүүцэж байгаагаа мэдэгдсэн. Бин Ладен лалын шашны бичвэрүүдийг ашиглан лалын шашинтнуудыг америкчуудад довтлохыг уриалав. Лалын хуульчид "Исламын түүхэнд жихад гэдгийг санал нэгтэй хүлээн зөвшөөрсөн. Хэрэв дайсан лалын орнуудыг устгавал энэ нь хувь хүний үүрэг юм" гэж Бин Ладены уриалгад дурдсан байв.
БАРИМТ 11
Бин Ладен халдлагыг зохион байгуулсан. Тэрбээр эхэндээ энэ хэрэгт оролцоогүй гэж байсан ч сүүлдээ худал мэдүүлгээсээ татгалзсан. Аль Жазира 2001 оны есдүгээр сарын 16-нд түүний мэдэгдлийг цацсан байдаг. Тэрбээр "Би энэ үйлдлийг хийгээгүй бөгөөд энэ үйлдлийг хувь хүмүүс өөрсдийн сэдлээр үйлдсэн бололтой" гэв. 2001 оны арваннэгдүгээр сард АНУ-ын хүчнийхэн Афганистаны Жалалабад хотын сүйрсэн байшингаас видео бичлэг олжээ. Бичлэгт бин Ладен Халед аль-Харбитай ярилцаж байсан бөгөөд халдлагыг урьдчилан мэдэж байгаагаа хүлээн зөвшөөрсөн байна. 2001 оны арванхоёрдугаар сарын 27-нд Бин Ладены хоёр дахь бичлэг цацагдсан.
БАРИМТ 12
Гэвч тэр халдлагын хариуцлагыг хүлээгээгүй удсан. 2004 онд АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнөхөн бин Ладен АНУ-д хийсэн халдлагад Аль-Каидагийн оролцоог олон нийтэд хүлээн зөвшөөрөхийн тулд соронзон хальсны бичлэгийг ашигласан байна. Тэрбээр халдлагатай шууд холбоотой гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн нь энэ байлаа.
БАРИМТ 13
Халдлагыг удирдсан гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн Бин Ладен "Миний сэтгэлд шууд нөлөөлсөн үйл явдлууд 1982 онд Америк Израильчуудад Ливанд довтлохыг зөвшөөрч, Америкийн 6-р флот үүнд тусалснаар эхэлсэн. Бөмбөгдөлт эхэлж, олон хүн амь үрэгдэж, шархадсан, бусад нь айдаст автаж, дүрвэсэн. Би тэр сэтгэл хөдөлгөм дүр зураг, цус, тасарсан гар хөл, хаа сайгүй уйлж байсан эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдийг мартаж чадсангүй. Оршин суугчидтайгаа хамт сүйдсэн байшингууд, оршин суугчдынх нь дээрээс нурсан өндөр байшингууд, манай гэр рүү өршөөлгүйгээр пуужин бууж байна. Тэгээд Ливан дахь нураасан цамхгуудыг хараад би дарангуйлагчийг шийтгэх ёстой гэж бодсон. Бидний амссан зовлонгийн заримыг амталж, эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдээ алагдахаас сэргийлэхийн тулд бид Америк дахь цамхагуудыг устгах ёстой байсан. Гэмгүй эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдийг дарангуйлж, санаатайгаар хөнөөж байгаа нь Америкийн зориудаар явуулж буй бодлого гэдгийг тэр өдөр надад хэлсэн. Сүйрэл бол эрх чөлөө, ардчилал, харин эсэргүүцэх нь терроризм, үл тэвчих явдал юм" гэжээ.
БАРИМТ 14
Бин Ладен өөрийн дагалдагчдыг Дэлхийн худалдааны төв болон Пентагон руу дайрахыг биечлэн зааж өгсөн гэжээ. 2006 оны есдүгээр сард Аль Жазирагийн олж авсан өөр нэг видео бичлэг дээр Бин Ладен халдлагыг зохион байгуулагчдын нэг Рамзи бин аль-Шибх, түүнчлэн онгоц барьцаалагч Хамза аль-Гамди, Ваил аль-Шехри нартай хамт дайралт хийх бэлтгэлээ базааж байгааг харуулжээ.
БАРИМТ 15
АНУ Бин Ладеныг есдүгээр сарын 11-ний халдлагын хэргээр хэзээ ч албан ёсоор буруутгаагүй. Гэвч тэр Танзани, Дар-эс-Салам , Кени улсын Найроби хот дахь АНУ-ын Элчин сайдын яаманд дэлбэрэлт үйлдсэн хэргээр Холбооны мөрдөх товчоонд хамгийн их эрэн сурвалжлагдаж байсан хүмүүсийн жагсаалтад багтжээ. Дараа нь 10 жил үргэлжилсэн Ладены эрэл дуусгавар болоход АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обама түүнийг 2011 оны тавдугаар сарын 01-нд Пакистаны Абботтабад дахь хашаандаа Америкийн тусгай хүчнийхэнд алагдсан гэж мэдэгдэв .
БАРИМТ 16
Арабын "Аль-Жазира" телевизийн сэтгүүлч Йосри Фуда 2002 оны дөрөвдүгээр сард "Аль-Каида"-гийн гишүүн Халид шейх Мохаммед Рамзи бин аль-Шибхтэй хамт халдлага үйлдсэн гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн гэж мэдээлэв. 2004 оны есдүгээр сарын 11-ний өдрийн комиссын тайланд есдүгээр сарын 11-ний халдлагын гол архитектор Мохаммедийн АНУ-ын эсрэг дайсагналцсан байдал нь түүний "Израилийг дэмжсэн АНУ-ын гадаад бодлоготой хэрцгий санал нийлэхгүй байгаагаас үүдэлтэй" гэж тодорхойлсон.
БАРИМТ 17
Мохаммед нь мөн 1993 оны Дэлхийн худалдааны төвийн бөмбөгдөлтөд зөвлөх, санхүүжүүлэгч байсан бөгөөд уг халдлагын гол бөмбөгдөгч Рамзи Юсефийн авга ах байв.
БАРИМТ 18
Мохаммедийг 2003 оны гуравдугаар сарын 01-нд Пакистаны Равалпинди хотод Тагнуулын төв газартай хамтран ажилладаг Пакистаны аюулгүй байдлын албаныхан баривчилжээ. Дараа нь түүнийг Тагнуулын төв газрын олон нууц шорон болон Гуантанамо шоронд хорьсон бөгөөд тэнд байцаагдаж, тогон цохиулах зэрэг аргаар эрүүдэн шүүж байв. 2007 оны гуравдугаар сард Гуантанамо дахь АНУ-ын сонсголын үеэр Мохаммед халдлага үйлдсэний хариуцлагыг дахин хүлээн зөвшөөрч, "9-р сарын 11-ний үйл ажиллагааг А-аас Я хүртэл нь ярьсан" бөгөөд уг мэдэгдлийг дарамт шахалтаар хийгээгүй гэж мэдэгджээ.
БАРИМТ 19
Халид Шейх Мохаммедын мэдүүлгээр таван хүн үйл ажиллагааны нарийн ширийнийг бүрэн мэддэг байсан нь тогтоогджээ. Тэд бол бин Ладен, Халид Шейх Мохаммед, Рамзи бин аль-Шибх, Абу Тураб аль-Урдуни, болон Мохаммед Атеф нар юм. Өнөөдрийг хүртэл зөвхөн наад захын хүмүүс л халдлагын хэргээр шүүгдэж, ял сонссон.
БАРИМТ 20
2003 онд Мустафа аль-Хавсави, Абд аль-Азиз Али нарыг баривчилж, АНУ-ын хамгаалалтад шилжүүлжээ. Хожим нь хоёулаа онгоц барьцаалагчдад мөнгө, аялалын тусламж үзүүлсэн гэж буруутгагдсан.
БАРИМТ 21
2006 онд Закариас Муссауи нь хорь дахь барьцаалагч байж магадгүй гэж сэжиглэгдэж байсан бөгөөд алан хядах ажиллагаа болон агаарын далайн дээрэм хийх зорилготой хуйвалдааны үүрэг гүйцэтгэсэн хэргээр АНУ-д өршөөлгүйгээр бүх насаар нь хорих ял оноожээ. Гамбургт байрлах онгоц барьцаалагчдын хамтран зүтгэгч Моунир эль-Мотассадек Германд 15 жил алба хааж, онгоц барьцаалагчдыг халдлагад бэлтгэхэд нь тусалсан. Түүнийг 2018 оны аравдугаар сард суллаж, Марокко руу албадан гаргасан байдаг.
БАРИМТ 22
2005 оны есдүгээр сарын 26-нд Испанийн дээд шүүх Абу Дахдахыг есдүгээр сарын 11-ний халдлагыг зохион байгуулсан, "Аль-Каида" террорист байгууллагын гишүүн байсан хэргээр 27 жилийн хорих ялаар шийтгэсэн. 2006 оны хоёдугаар сарын 16-нд Испанийн Дээд шүүх Абу Дахдагийн хуйвалдаанд оролцсон нь нотлогдоогүй гэж үзэн түүний ялыг 12 жил болгон бууруулжээ.
БАРИМТ 23
Герман дахь Гамбургийн үүрэнд есдүгээр сарын 11-ний халдлагын гол үүрэг гүйцэтгэгчид болсон радикал исламистууд багтсан байв. Мохамед Атта, Марван аль-Шехи, Зиад Жаррах, Рамзи бин аль-Шибх, болон Саид Бахажи нар бүгд Аль-Каидагийн Хамбург дахь үүрийн гишүүд байсан.
БАРИМТ 24
2001 оны долдугаар сар гэхэд халдлага болох тухай мэдээлэл цацагдсанаар Аль Кайдагийн ахлах удирдлагуудын хооронд хагарал үүссэн. Хэд хэдэн ахмад гишүүд Мулла Омартай санал нэг байсан гэж мэдээлсэн. Бин Ладины талд орсон хүмүүсийн тоонд Атеф , Сулайман Абу Гайт, КСМ нар багтжээ. Гэвч түүнийг эсэргүүцсэн хүмүүс бол Мавританийн Абу Хафс, Шейх Саид аль Масри, Сайф аль Адл зэрэг байгууллагын томоохон зүтгэлтнүүд байв. Аль-Каидагийн нэг ахлах ажилтан Бин Ладиныг Израилийн эзэлсэн нутаг дэвсгэр дэх босогчдыг дэмжихийн тулд АНУ-ын эсрэг халдлагуудыг нэн даруй хийх шаардлагатай гэж маргасөн гэдэг.
Сэтгэгдэл (3)